BLOG

Bir shibari sahnesi sadece ip, desen ve bağlardan oluşmaz. Nihayetinde insanlardan oluşur. Bağlı kişi ilginin merkezi gibi görünse de – eğer ki self-tie’dan bahsetmiyorsak- ortaya çıkan şey aslında tarafların arasındaki etkileşimdir.
Performans anında sadece izleyici tarafında olsanız dahi mutlaka sahneye kattığınız etkileşim vardır. Pekâlâ ‘nedir bu etkileşim’ diye soracak olsak, bir şekilde shibarinin içinde olan hemen hemen her birey, taraflar arasındaki o duygu yoğunluğuna, enerjiye, çekime vs. değinecektir kuşkusuz.
Biri ile ilk defa bağlaşıyorsanız, her ne kadar öncesinde konuşsanız ve müzakere etseniz, detaylandırsanız da o bedenle ya da o bağlarla ilk defa tanışacağınız için tedirginlik içinizde kalabilir. Farkında olmasanız da bu durum sahneye yansır. Şahsen sözlü iletişime açık olmayı her zaman isterim lakin zamanla yerini sözsüz iletişime bırakması kadar tatmin edici çok az şey var. Artık bağa ve karşınızdakine güveniniz ve teslimiyetiniz daha fazladır. Bağlaştıkça söz konusu etkileşiminiz boyut değiştirir. Dolayısı ile içinde bulunduğunuz sahne hem sizi hem o anda bulunan herkesi daha fazla içine alır.
Dokunuşlarınız değişir. Nefes alışınız, vücuda verdiğiniz şekil değişir. Aldığınız haz yükselir. Kendinizi daha iyi dinlersiniz. Diğer yandan karşınızdaki kişiyi de daha iyi dinlersiniz, anlarsınız, yakınlaşırsınız. Bağlaşmak aranızdaki görünmez bağı kuvvetlendirir, derinleştirir.
Hissetmek isteyeceğiniz duyguları ele alırsak bağlaştığınız kişinin partneriniz olması önemli değil. Sahne sonunda hissettiğiniz naiflik bağlaştıkça daha da yükselir. Sahneyi estetik, güzel ve ilgi çekici kılan bu etkileşimlerdir.

Seiu Ito ( 伊藤晴雨 Itō Seiu / Seiyu Itoh ) günümüzde ‘’modern kinbaku’nun babası’’ olarak tanınan Japon ressamdır. Partnerlerini kullanarak işkence ve kinbaku sahnelerini tasvir eden çok sayıda resim, çizim ve fotoğraf üretmiştir.
Seiu Ito 1882’de Tokyo’da Asakusa’da doğmuş ve resim eğitimine 1890’da başlamıştır. Aynı zamanlarda fildişi oymacılığı ve heykel eğitimi de almıştır. 10 yaşlarındayken izlediği tiyatro gösterisi sonrası işkence sahnelerine ilgi duymaya başlamıştır.
1910’larda Ito, gazete muhabiri olarak çalışmaya başlar lakin tiyatrolarda sergilenen işkence sahnelerine olan ilgisi hiç azalmaz. Böylece tiyatro eleştirmenliği yapmaya yönelir. Sahne Sanatları bölümünün başkanı ve Yomiuri News’in ana illüstratörü olarak iş hayatına devam eder. Modeli Kaneyo Sasaki (Oyou) ile ilk işkence çizimlerine başlamıştır. Kendisi aynı zamanda ilk eşidir. Daha sonra modeli Kise Sahara hamile kalınca, ikinci eşi olmuştur.
‘Sapkın ressam’ lakabını alması da bu zamanlara dayanır. Özellikle Kise’yi hamileyken baş aşağı şekilde askıya alıp resmini çizmeye başlaması ve çalışması bitene kadar indirmemesi büyük yankı uyandırmıştır. Bu anın fotoğraflarını ve çizim çalışmalarını, kinbaku üzerine yazdığı ilk kitabında (Seme no Kenkyu – İşkence Araştırması) kullanır lakin kısa süre sonra bu kitap yetkililer tarafından yasaklanır.
İkinci Dünya Savaşı öncesi birçok grafik eser yayınlamıştır. Kariyerinin zirvesindedir ancak uygulanan sansür/yasaklar ve savaş her şeyi kesintiye uğratır. Çalışmalarının çoğunu kaybeder. Yine de Japon Sanatçılar derneği 1960 yılında kendisini tanınmış ve ödüllendirmiştir.
Oyunlarında işkence sahnelerine odaklanan tiyatro grupları kurmuştur. Düzenledği fotoğraf seanslarında modellerini yarı çıplak şekilde, özellikle baş ve boyun çevresinden bağlaması, işkenceyi temsil eden bir sanatçı olmasını sağlamıştır. Esaret sanatını canlandırma, modernleştirme ve popülerleştirme çabaları kendisine ün ve saygınlık kazandırmıştır.
Ito’nun, eserleri aracılığıyla en samimi ve öz duygulara değinmesi, ip esareti ile ilgilenen bir çok sanatçı üzerinde etki bırakmıştır. Bugün modern esaretin öncüsü olarak görülmesi bundandır.

Shibariye ilgi duyan çoğu kişiyi askı esareti (suspention/suspend) cezbeder. Bağlamayı öğrenmeye başlayan birçok kişi de başlangıç seviyelerini hızlıca atlayıp nasıl askıya alacağını bilmek ister. Lakin gelin görün ki temel bilgileri üstün körü öğrenmek, potansiyelinizi sınırlar, kendinizi geliştirmenize ve hatta ileri seviyelerde daha sığ bağlar yapmanıza vesile olur, muhtemel kazalara değinmedik bile.
Temel eğitimlerin büyük çoğunluğu güvenlik ve rıza kavramları üzerinde gerçekleşir. Büyük ustalar da güvenlikten çokça bahsederler. Buna rağmen birkaç eğitim almış ve öğrendiklerini henüz pekiştirmemiş birçok kişi partnerini askıya almayı deniyor. Asabildiğini gördüğünde ise ‘ben oldum’ diyor, lakin göz ardı ettiği detaylar birçok açıdan fazlaca risk barındırıyor. Usta bir riggerın dahi sinir yaralanmaları oluşturabileceği eylemlerden bahsediyoruz, bir de acemileri düşünün? Bu gibi durumlar yüzünden yurt dışında komünlerinden uzaklaştırılmış çokça kişi mevcut.
Düzenli pratiklerle öğrendiklerinizi güçlendirmelisiniz. Bir zaman sonra parmaklarınız ipin yönünü hesaplamadan ilerleyecek. Neticede kas hafızası üzerine yapılan onca araştırma, pratik yapmanın ehemmiyeti açısından sağlam referans. Kaldı ki o ipin elinizde akar gibi hareket etmesini, anı kesen duraksamaların olmamasını pratikle kazanabilirsiniz.
Ustalaşmak istediğiniz alana karar vermek zaman alabilir, diğer yandan her noktasını öğrenmek de isteyebilirsiniz. Önemli olan adım adım ilerlemek. Pratiklerinizi yer çalışmalarına çevirebilir, sonrasında kısmi askı halleri dahil edebilirsiniz. Bu adımları hızlıca geçen kişiler, akışı, olumsuzluklara tepki verme hızlarını, iletişimi, enerji alışverişini, dengeyi atlarlar. Kimileri de yer oyunlarını (floor work) ve kısmı askıya almayı ( partial suspention) ‘tam bir rigger’ olmak için basamak olarak görür. Halbuki tek iple yapılan yer oyunu inanılmaz derecede tatmin edici ve heyecan verici deneyimler sunabilir.
Hem kendi gelişiminiz hem partnerinizin güvenliği adına temel bağları öğrenmeye zaman ayırmalısınız. Neticede hiçbir alanda üst seviyelere pat diye çıkılmıyor. Kaldı ki donanım ve oturmuş temel bağ teknikleri ile doğru şekilde askıya almak inanın zor değil. O aşamaya geldiğinizde ne kadar kolay adapte olduğunuza şaşıracaksınız.

Shibari (veya ip esareti) için kullandığınız ipleri başka şeyler için kullanmamanızı şiddetle öneriyoruz, zira ipler çabuk zarar görebilir ve oluşması muhtemel tehlikelere davetiye çıkartabilir.
İplerinizi her kullanımdan önce ve/veya sonra kontrol etmeyi unutmamalısınız. Bunu ipleri açarken ya da toplarken, parmaklarınızın arasından geçirdiğiniz esnada yapabilirsiniz. Herhangi bir kesik, sıyrık ya da bükülme olup olmadığını tespit edebilirsiniz.
Jüt ipleriniz yeni ise her kullanım sonrası kırçıllaşma oluşur. Düzenli bakım yaparak bunları giderebilirsiniz. İplerinizi kullandıkça daha da yumuşadığını ve bu kırçılların zamanla azalacağını gözlemleyeceksiniz.

Tenugui, keşfettiğinizde günlük hayatınızda fazlasıyla yer işgal edecek sevimli Japon nesnelerinden biridir. Özünde, muhteşem desenleri ve birçok kullanım alanı olan kumaş parçasıdır lakin biraz olsun Japon kültürüne ya da tasarımlarına ilginiz varsa karşılaşmış olmanız kuvvetle muhtemel.
Pekala, nedir tenugui?
Aslında ‘’tenugui ne değildir?’’ şeklinde sormak daha kolay cevaplar almamızı sağlayabilirdi. Temelinde sayısız şekilde kullanılabilen, genellikle pamuklu bir bez parçasıdır. Yumuşak ve hassas dokusu, dikişsiz kenarları ile biraz paçavrayı andırabilir lakin bu şekilde kullanılmaması için hiçbir sebep bulamamışlar.

Shibari, Japon stili ip esaretine verilen isimdir. 1400’lerin Japonya’sında savaş esirlerini bağlamak ve işkence etmek için ortaya çıkan shibari, günümüzde bir rigger’ın ince ipler kullanarak rope bottom’ı bağladığı bir sanat formuna evrilmiştir.
İp esaretini bir çatı terimi olarak ele alırsak shibari, bunun altında yer alan bir kırılımdır diyebiliriz. Pekala iki terim arasındaki farklar neler?
En belirgin özelliklerden biri Japon kültüründe sıklıkla karşılaştığımız estetik kaygı denilebilir. İplerin geçtiği yerlere, bağların duruşuna, friksiyonların kullanılışına shibaride oldukça önem verilir. Öyle ki vakti zamanında suç işleyen kişiler halka sergilenerek utandırılırdı. Her suçu simgeleyen ve de bilhassa suçlunun toplumdaki mevkisini gösteren özel bağlar kullanılırdı. Bu durumda bile estetik halden vazgeçilmemiştir. Dolayısıyla yanlış bağ ve düğümlerle sağlanılan esarete shibari değil, salt ip esareti denilir.

Shibari, kinbaku ile temelde aynı şeydir ama günümüz Japon ip ustaları sahneye romantik ya da duygusal herhangi bir şey dahil olduğunda, buna kinbaku derler ve onlarda kinbaku daha yaygındır. Amerika Seksoloji Uzmanları Derneği üyesi Patricia Diaz Saco’nun deyimiyle: ‘’usta becerilere, büyük yeteneklere sahip pek çok kişi var, lakin teknik çok önemli bir detay sayılsa da her zaman her şey demek değildir’’.
Shibari yapmak, kendi içinizdeki bilinmeyene bir keşif olabilir veya halihazırda keşfettiğiniz o öz duygulara dokunabilir. Bağlanan kadar bağlayan için de içsel anlar yaşanır. Fiziksel ve duygusal riskler yüksek olduğu için bir mankeni değil de bir insanı bağladığınızın ve sahnede gösterişin yerinin olmaması gerektiğinin her daim bilincinde olmalısınız. Bu farkındalığa değinerek Patricia Diaz Saco, usta bir riggerın ‘kendini tanıyan, en az teknik detaylar kadar duygusal yönetimi de elinde tutan, bunları kabul eden, hareketlendiren ve geliştiren kişi’ olduğunu söyler.

Başlangıç için birçok ip türü işe yarar. Bornoz kuşağını dahi kullanabilirsin, çamaşır ipi ya da. Önemli olan ilk etapta işin pratiğini kavraman. Bizler 5/6mm çapında 8 metrelik jüt ipleri kullanıyoruz ve tavsiye ediyoruz. Farklı türdeki iplerin farklı özellikleri vardır; kenevir, jüt, naylon veya 5-7 mm çapında 7-10 m uzunluğundaki pamuk ipler, esaret için mükemmel seçeneklerdir.
Pekâlâ, ip seçimini nasıl yapmalısın? Göz önünde bulundurulması gereken birkaç detayı aşağıda listeledik;
– Güç – İpin gücü senin için önemli mi? Askıya alma işi yapmayı planlamıyorsan, bu bir faktör olmayabilir.
– Tutuş – İpin hâkimiyetini ve düğümleme özellikleri senin için önemli mi? Friksiyonları iyi tutan, kaymasını engelleyen bir ip harikadır, ancak bu bazen ipi çözmenin zor olduğu anlamına gelir. Bir düğüm sıkışırsa, bununla ne kadar sakin bir şekilde başa çıkabilirsin? İpini kesebilir misin? (İpucu: güvenlik söz konusu olduğu her yerde kesmelisin!)

Shibaride asıl vurgulanmak istenen şey bağın kendisi değil, iplerin rigger’ınin ellerinde nasıl dans ettiği, kolun uzantısı gibi nasıl aktığı, bottom’ın üzerinde nasıl konumlandırıldığıdır.
Japon ip esaretinde, esaretin kendinden çok, o esarete gidilen yolla ilgilenilir. Batı esaretinden farklı olarak ‘’kokoro’’ dedikleri ‘kalp, ruh ve zihin’ üçlüsünü içeren bir disiplindir burada söz konusu olan. Aslında shibari için ip yardımıyla yapılan bir güç değişim sahnesi diyebiliriz.
Rigger sahnenin gidişatını bağlanan kişinin iplere gösterdiği duygusal ve fiziksel tepkilerine göre yönlendirir. Bir shibari sahnesinde bağlanan kişi farklı duygular yaşar. Günlük hayatınızda birçok sorumluluğunuz, kontrolünüzde olan birçok durum mevcuttur, lakin bağlandığınız an kontrolü karşı tarafa verip tüm bunlardan feragat edersiniz

Shibari Hakkındaki Yanlış Mitler
Kinky düşüncelere sahip olun ya da olmayın, günümüzde shibariyi duyma olasılığınız oldukça yüksek. En basitinden fotoğraflarına denk gelmiş olabilirsiniz, ancak shibarinin sadece sadist ya da kinky bireyler için olduğunu mu sanıyorsunuz? J
Aşağıda en çok karşılaştığımız genel yargıları değerlendirdik;
‘’İsmi shibaridir.’’
Aslında Japonya’da ilk önceleri kinbaku olarak adlandırılırdı. Kinbaku, erotik ve bazen sanatsal amaçlarla insanları bağlamak ve/veya askıya almak için karmaşık düğümler örmeyi içeren daha spesifik bir kelimedir. Japonca’da kin (緊) “sıkı” anlamına gelir ve baku (縛) “kısıtlama” anlamına gelir. Shibari ise ‘’bağlamak’’ anlamındadır. İnsanlar arasında bilinirliği arttıkça, shibari terimi uluslararası alanda çok daha yaygın hale geldi. Yine de Japonya’da yerel halk için kinbaku tercih edilir.
‘’Shibari seks içindir.’’

Her birey yaşamı boyunca stres ve endişe duyduğu bir dönemden geçmiştir. Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi sürecini düşünürsek stres, maalesef ki günümüzde oldukça aşina olduğumuz bir durum. Çoğu insandan, içinde bulunduğu bu gerginlik döneminin hayatlarını az da olsa etkilediğini duyarsınız. Üstelik herkesin stresle başa çıkma yöntemi farklıdır. Kimisi, hatta ekseriyetle, spor, egzersiz yaparak rahatlamayı tercih eder. Kimisi ise alkol ve uyuşturucu gibi kendine zarar verecek maddeleri tercih eder.